روان‌شناسی (حوزه‌های تخصصی)روان‌شناسان با استفاده عملی از اصول، قواعد و فرضیات نظری سعی دارند مشکلات و معضلات اجتماعی و فردی را از میان برداشته و به اموری در زمینه‌های تحقیقات، تدریس، خدمات خاص مثل مشاوره، راهنمایی، تشخیص و درمان ناهنجاری‌های رفتاری بپردازند. البته غالب روان‌شناسان در بیشتر از یک مورد از موارد فوق فعالیت می‌کنند. با توجه به تحصیلات و زمینه‌های تخصصی، حدود فعالیت آن‌ها از کارگاه‌ها، آزمایشگاه‌ها، کلاس‌های درس، مراکز آموزش عالی و بیمارستان‌ها تا همکاری با مراکز دولتی، نظامی و... متفاوت است. ۱ - حوزه‌های شغلی روان‌شناسی• روان‌شناس عمومی • روان‌شناس تجربی • روان‌شناس فیزیولوژی و مقایسه‌ای • روان‌شناس رشد • روان‌شناس شخصیت و اجتماعی • روان‌شناس هنر • روان‌شناس بالینی • روان‌شناس مشاور • روان‌شناس صنعتی و سازمانی • روان‌شناس تربیتی • روان‌شناس مدرسه • روان‌شناس خدمات عمومی • روان‌شناس نظامی • روان‌شناس سنین کهولت • روان‌شناس مهندسی • روان‌شناس تولید و مصرف • تحلیل‌گر تجربی رفتار • روان‌شناس در خدمت محیط • روان‌درمان‌گر • روان‌شناس هیپنوتیزم • روان‌شناس جنایی • روان‌شناس سلامت • روان‌شناس کودک. [۱]
عظیمی، سیروس، اصول روان‌شناسی عمومی، تهران، دهخدا، چاپ دهم، ص۲۲ و ۲۳.
۲ - روان‌شناس بالینیتشخیص اختلالات روانی و درمان آن‌ها با روش روان‌درمانی توسط روان‌شناسان بالینی انجام می‌شود. این روان‌شناسان پس از تحصیل در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد، حدود ۳ الی ۵ سال در دوره دکترا دروس تخصصی روان‌شناسی را طی کرده و بعد از آن، توانایی می‌یابند در چارچوب سلامت روانی کمک‌رسانی، پشتیبانی و درمان را برای سازگاری فرد با محیط و بازگشت به اجتماع انجام دهند. ۳ - روان‌شناس مدرسهروانشناس مدرسه، روان‌شناسی است که در مدارس، خدمات مشاوره‌ای ارائه داده و در زمینه ارزیابی توانایی‌های هوشی و شخصیتی دانش‌آموزان و راهنمایی صحیح آن‌ها در آموزشگاه‌ها فعالیت می‌کند. همچنین به دانش‌آموزانی با مشکلات تحصیلی، هیجانی و عاطفی، خدمات مشاوره‌ای می‌دهد یا آن‌ها را برای درمان به مراکز تخصصی معرفی می‌کند. [۲]
احمدی و فراهانی، روان‌شناسی عمومی، تهران، وزارت آموزش و پرورش، ۱۳۷۸، ص۴۸.
۴ - روان‌شناس تربیتیحوزه فعالیت روان‌شناس تربیتی، از روان‌شناس مدرسه وسیع‌تر است. روان‌شناس تربیتی در پی استفاده از اصول روان‌شناسی در امر آموزش و پرورش بوده و درصدد است راه‌های مناسب برای تطابق هرچه بیشتر خصوصیات روان‌شناختی دانش‌آموزان با مواد آموزشی و برنامه‌های آموزشی را بیابد. ۵ - روان‌شناس صنعتی و سازمانیروانشناس صنعتی و سازمانی، آزمون‌های هوش و استعداد را برای انتخاب کارکنان طراحی کرده و برای حل مسائل مدیریتی، آموزش کارکنان، بهبود کارآیی روش‌های کار و حل مسائل انسانی محیط کار، تلاش می‌کند. ۶ - روانسنجمتخصصینی که در حیطه روان‌سنجی فعالیت می‌کنند، دو امر مهم و رایج در روان‌شناسی را پشتیبانی می‌کنند: • اجرای آزمون‌ها • تفسیر آزمون‌ها تهیه آزمون‌ها و تعیین کاربرد آن‌ها نیز از وظایف آن‌ها است. هدف این رشته، اندازه‌گیری توانایی‌ها است. ۷ - روان‌شناس کودکچون یادگیری‌های دوران کودکی، اساس یادگیری‌ها و رفتارهای دوران بزرگسالی است؛ در این شاخه حرفه‌ای، مراحل رشد کودک و نوجوان و عوامل موثر بر آن و تغییرات مداوم در این دوره بررسی می‌شود و فاکتورهایی که برای تربیت بهتر و ورود سالم کودکان به اجتماع مورد نیاز است، شناسایی و تقویت می‌شود. [۳]
عظیمی، سیروس، مباحث اساسی در روان‌شناسی، تهران، آریانا، ص۸۶.
۸ - روان‌شناس اجتماعیکسی که در حیطه روان‌شناسی اجتماعی فعالیت می‌کند، رفتار افراد در گروه‌ها را بررسی می‌کند تا کنش‌های متقابل بین فرد و گروه را معین کرده و به این وسیله به فرد برای سازگاری با اجتماع کمک کند. حل مشکلات رفتاری بعضی افراد در گروه‌های اجتماعی و روابط میان گروه‌ها بر عهده این گروه از روان‌شناسان است. ۹ - روان‌شناس جناییبخشی از مسائل حقوقی، تاثیر فرایندهای روانی بر رفتار خلاف قانون و بزهکاری، در این حیطه بررسی می‌شود. کیفیت جرم، شخصیت مجرم و علل ارتکاب جرم، از جنبه‌های روانی تحقیق می‌شود تا بتوان از نتایج آن برای کم کردن جرم و رفع زمینه‌های جرم در جامعه استفاده شود. ۱۰ - روان‌شناس نظامیروانشناس نظامی، رفتار افراد نظامی را اعم از روحیه، نگرش و اعتقاد، و حوادث غیرمنتظره و ناگهانی مثل محاصره، شایعه، ترس و جنگ روانی را بررسی می‌کند. پژوهش‌های این روان‌شناسان، فرماندهان نظامی را قادر می‌سازد تا با درک دقیق شرایط، وضعیت نیروها را حدس زده و شیوه‌های مطلوبی برای نیل به اهداف تعیین‌شده را اتخاذ کنند. [۴]
مان، نورمن، اصول روان‌شناسی، محمود ساعتچی، تهران، امیر کبیر، ۱۳۶۴، ص۶۵.
۱۱ - پانویس
۱۲ - منبعسایت پژوهه، برگرفته از مقاله «حوزه‌های تخصصی روان‌شناسی»، تاریخ بازیابی ۹۷/۱۲/۱۴. رده‌های این صفحه : روان‌شناسی | شاخه‌های روان‌شناسی
|